Tạo cơ sở pháp lý để phát huy tốt vai trò của dân quân tự vệ
Tạo cơ sở pháp lý để phát huy tốt vai trò của dân quân tự vệ Luật Dân quân tự vệ (DQTV) được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 23-11-2009, có...
Tạo cơ sở pháp lý để phát huy tốt vai trò của dân quân tự vệ
Luật Dân quân tự vệ (DQTV) được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 23-11-2009, có hiệu lực từ ngày 1-7-2010. Sau khi Luật DQTV được ban hành, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, người đứng đầu cơ quan, tổ chức đã lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện toàn diện Luật DQTV đạt kết quả quan trọng; chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của DQTV được nâng lên, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, Luật DQTV năm 2009 đã bộc lộ những vướng mắc, bất cập cần phải sửa đổi.
Tạo cơ sở pháp lý để phát huy tốt vai trò của dân quân tự vệ
Dân quân huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình kiểm tra bắn đạn thật. Ảnh: KHÁNH CHI
Những hạn chế, bất cập cần tháo gỡ
Từ năm 2009 đến nay, Đảng đã ban hành các nghị quyết, chỉ thị với nhiều chủ trương, quan điểm mới về bảo vệ Tổ quốc, quốc phòng, an ninh liên quan đến DQTV cần phải được thể chế. Quốc hội đã ban hành Hiến pháp năm 2013 và nhiều luật liên quan đến DQTV. Một số quy định của Luật DQTV năm 2009 không còn phù hợp, thiếu thống nhất, chưa đầy đủ, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành. Mặt khác, qua tổng kết thực hiện Luật DQTV, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác DQTV đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập ảnh hưởng đến chất lượng tổng hợp và khả năng SSCĐ của DQTV. Thực tiễn trong chiến tranh giải phóng dân tộc, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trước đây và dự báo chiến tranh nếu xảy ra trong tương lai, xây dựng DQTV vững mạnh và rộng khắp là vấn đề có ý nghĩa chiến lược cần phải thực hiện ngay từ thời bình, có trọng tâm, trọng điểm, góp phần củng cố, tăng cường nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, sẵn sàng chuyển sang thế trận chiến tranh dân dân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, việc sửa đổi Luật DQTV là cần thiết.
Bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp
Dự thảo Luật DQTV (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở từ nghiên cứu những ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, các nhóm giải pháp, kiến nghị, đề xuất rút ra từ tổng kết thực hiện Luật DQTV; tiếp thu những ý kiến hợp lý của cơ quan, tổ chức, địa phương, cá nhân, chuyên gia, nhà khoa học trong quá trình soạn thảo, bảo đảm công khai, dân chủ, minh bạch, khả thi. Đồng thời, nghiên cứu tiếp thu có chọn lọc việc tổ chức dân quân, dân binh của một số nước trên thế giới, vận dụng vào việc xây dựng dự thảo luật phù hợp với điều kiện nước ta.
Sửa đổi Luật DQTV nhằm xây dựng DQTV vững mạnh, rộng khắp, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng SSCĐ, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, cùng với Quân đội nhân dân làm nòng cốt thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự trong thời bình và cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Theo đó, việc sửa đổi luật quán triệt quan điểm giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với DQTV. Đồng thời, bảo đảm thể chế đầy đủ quan điểm, chủ trương của Đảng, cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ để hoàn thiện hệ thống pháp luật về DQTV, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với thực tiễn. Mặt khác, khi luật sửa đổi sẽ khắc phục hạn chế, vướng mắc, bất cập, kế thừa những quy định còn phù hợp của pháp luật về DQTV hiện hành; nâng cao hiệu lực pháp lý một số quy định trong văn bản dưới luật; bổ sung quy định đã được thực tiễn kiểm nghiệm. Theo đó, Dự thảo Luật DQTV (sửa đổi) gồm 8 chương, 50 điều (giảm 1 chương, 16 điều so với Luật DQTV hiện hành), quy định về những vấn đề cơ bản sau: Chương I, quy định về vị trí, chức năng, nguyên tắc tổ chức, hoạt động, thành phần DQTV; đăng ký, tạm hoãn, miễn, thôi thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV trong thời bình; các hành vi bị nghiêm cấm. Chương II, quy định về tổ chức, mở rộng lực lượng DQTV; hệ thống, chức vụ chỉ huy, thành lập, giải thể đơn vị DQTV; bổ nhiệm, miễn nhiệm chức vụ chỉ huy đơn vị DQTV, chức vụ chỉ huy ban CHQS cấp xã, ban CHQS cơ quan, tổ chức; trang phục, sao mũ, phù hiệu, trang bị và phương tiện kỹ thuật của DQTV. Chương III, quy định về đào tạo chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã; tập huấn, bồi dưỡng các chức vụ chỉ huy, huấn luyện DQTV. Chương IV, quy định về hoạt động SSCĐ, chiến đấu, phục vụ chiến đấu; hoạt động phối hợp của DQTV, thẩm quyền điều động DQTV. Chương V, quy định về phụ cấp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chế độ, chính sách, nhiệm vụ chi đối với DQTV. Chương VI, quy định trách nhiệm của Chính phủ và bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức về công tác DQTV. Chương VII, quy định về thi đua, khen thưởng và xử lý vi phạm. Chương VIII, quy định về điều khoản thi hành.
Một số quy định mới của dự thảo luật
Dự thảo Luật DQTV (sửa đổi) kế thừa nhiều nội dung quy định của Luật DQTV hiện hành; sửa đổi, bổ sung một số nội dung để thể chế đầy đủ chủ trương, quan điểm mới của Đảng và quy định của Hiến pháp liên quan đến DQTV; đồng thời, luật hóa một số quy định của văn bản dưới luật. Cụ thể, Luật DQTV (sửa đổi) bổ sung quy định về vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của đảng đoàn, ban cán sự đảng, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, sự chỉ huy của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam và người chỉ huy đơn vị quân đội. Điều chỉnh, bổ sung nhiệm vụ của DQTV; quy định DQTV thường trực là một trong những thành phần của DQTV, không luân phiên trong dân quân cơ động. Bổ sung quy định lồng ghép đăng ký công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV với đăng ký nghĩa vụ quân sự. Bổ sung quy định đối tượng miễn, hoãn, thôi thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV. Bổ sung quy định hệ thống chỉ huy DQTV. Quy định trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, tình trạng chiến tranh chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã do sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam đảm nhiệm. Quy định phó chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã là người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Dự thảo luật cũng bổ sung chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với dân quân thường trực; phụ cấp đặc thù đi biển; bảo đảm tiền ăn (Luật DQTV hiện hành quy định là hỗ trợ tiền ăn). Điều chỉnh, bổ sung các quy định về sử dụng ngân sách, kinh phí chi cho DQTV. Ngoài ra, dự thảo luật còn luật hóa một số quy định về điều kiện tổ chức tự vệ trong doanh nghiệp và đào tạo, bồi dưỡng chỉ huy trưởng, phó chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã của một số văn bản dưới luật để nâng cao hiệu lực pháp lý. Dự thảo luật xin ý kiến Quốc hội về vấn đề phụ cấp đặc thù đi biển đối với DQTV khi làm nhiệm vụ trên biển; bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với dân quân thường trực trên địa bàn biên giới ven biển, đảo, trọng điểm về quốc phòng... Đồng thời, sửa đổi, bổ sung hoặc bỏ một số quy định của Luật DQTV năm 2009 không còn phù hợp với thực tiễn.
Thiếu tướng PHẠM QUANG NGÂN
Cục trưởng Cục Dân quân tự vệ, Bộ Tổng Tham mưu
Theo Quân đội nhân dân
Dân quân tự vệ Việt Nam dẫn tin.
Luật Dân quân tự vệ (DQTV) được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 23-11-2009, có hiệu lực từ ngày 1-7-2010. Sau khi Luật DQTV được ban hành, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, người đứng đầu cơ quan, tổ chức đã lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện toàn diện Luật DQTV đạt kết quả quan trọng; chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) của DQTV được nâng lên, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, Luật DQTV năm 2009 đã bộc lộ những vướng mắc, bất cập cần phải sửa đổi.
Tạo cơ sở pháp lý để phát huy tốt vai trò của dân quân tự vệ
Dân quân huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình kiểm tra bắn đạn thật. Ảnh: KHÁNH CHI
Những hạn chế, bất cập cần tháo gỡ
Từ năm 2009 đến nay, Đảng đã ban hành các nghị quyết, chỉ thị với nhiều chủ trương, quan điểm mới về bảo vệ Tổ quốc, quốc phòng, an ninh liên quan đến DQTV cần phải được thể chế. Quốc hội đã ban hành Hiến pháp năm 2013 và nhiều luật liên quan đến DQTV. Một số quy định của Luật DQTV năm 2009 không còn phù hợp, thiếu thống nhất, chưa đầy đủ, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành. Mặt khác, qua tổng kết thực hiện Luật DQTV, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác DQTV đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập ảnh hưởng đến chất lượng tổng hợp và khả năng SSCĐ của DQTV. Thực tiễn trong chiến tranh giải phóng dân tộc, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trước đây và dự báo chiến tranh nếu xảy ra trong tương lai, xây dựng DQTV vững mạnh và rộng khắp là vấn đề có ý nghĩa chiến lược cần phải thực hiện ngay từ thời bình, có trọng tâm, trọng điểm, góp phần củng cố, tăng cường nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, sẵn sàng chuyển sang thế trận chiến tranh dân dân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, việc sửa đổi Luật DQTV là cần thiết.
Bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp
Dự thảo Luật DQTV (sửa đổi) được xây dựng trên cơ sở từ nghiên cứu những ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, các nhóm giải pháp, kiến nghị, đề xuất rút ra từ tổng kết thực hiện Luật DQTV; tiếp thu những ý kiến hợp lý của cơ quan, tổ chức, địa phương, cá nhân, chuyên gia, nhà khoa học trong quá trình soạn thảo, bảo đảm công khai, dân chủ, minh bạch, khả thi. Đồng thời, nghiên cứu tiếp thu có chọn lọc việc tổ chức dân quân, dân binh của một số nước trên thế giới, vận dụng vào việc xây dựng dự thảo luật phù hợp với điều kiện nước ta.
Sửa đổi Luật DQTV nhằm xây dựng DQTV vững mạnh, rộng khắp, nâng cao chất lượng tổng hợp, khả năng SSCĐ, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, cùng với Quân đội nhân dân làm nòng cốt thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự trong thời bình và cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Theo đó, việc sửa đổi luật quán triệt quan điểm giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với DQTV. Đồng thời, bảo đảm thể chế đầy đủ quan điểm, chủ trương của Đảng, cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, đồng bộ để hoàn thiện hệ thống pháp luật về DQTV, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất trong hệ thống pháp luật, phù hợp với thực tiễn. Mặt khác, khi luật sửa đổi sẽ khắc phục hạn chế, vướng mắc, bất cập, kế thừa những quy định còn phù hợp của pháp luật về DQTV hiện hành; nâng cao hiệu lực pháp lý một số quy định trong văn bản dưới luật; bổ sung quy định đã được thực tiễn kiểm nghiệm. Theo đó, Dự thảo Luật DQTV (sửa đổi) gồm 8 chương, 50 điều (giảm 1 chương, 16 điều so với Luật DQTV hiện hành), quy định về những vấn đề cơ bản sau: Chương I, quy định về vị trí, chức năng, nguyên tắc tổ chức, hoạt động, thành phần DQTV; đăng ký, tạm hoãn, miễn, thôi thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV trong thời bình; các hành vi bị nghiêm cấm. Chương II, quy định về tổ chức, mở rộng lực lượng DQTV; hệ thống, chức vụ chỉ huy, thành lập, giải thể đơn vị DQTV; bổ nhiệm, miễn nhiệm chức vụ chỉ huy đơn vị DQTV, chức vụ chỉ huy ban CHQS cấp xã, ban CHQS cơ quan, tổ chức; trang phục, sao mũ, phù hiệu, trang bị và phương tiện kỹ thuật của DQTV. Chương III, quy định về đào tạo chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã; tập huấn, bồi dưỡng các chức vụ chỉ huy, huấn luyện DQTV. Chương IV, quy định về hoạt động SSCĐ, chiến đấu, phục vụ chiến đấu; hoạt động phối hợp của DQTV, thẩm quyền điều động DQTV. Chương V, quy định về phụ cấp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, chế độ, chính sách, nhiệm vụ chi đối với DQTV. Chương VI, quy định trách nhiệm của Chính phủ và bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức về công tác DQTV. Chương VII, quy định về thi đua, khen thưởng và xử lý vi phạm. Chương VIII, quy định về điều khoản thi hành.
Một số quy định mới của dự thảo luật
Dự thảo Luật DQTV (sửa đổi) kế thừa nhiều nội dung quy định của Luật DQTV hiện hành; sửa đổi, bổ sung một số nội dung để thể chế đầy đủ chủ trương, quan điểm mới của Đảng và quy định của Hiến pháp liên quan đến DQTV; đồng thời, luật hóa một số quy định của văn bản dưới luật. Cụ thể, Luật DQTV (sửa đổi) bổ sung quy định về vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của đảng đoàn, ban cán sự đảng, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, sự chỉ huy của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam và người chỉ huy đơn vị quân đội. Điều chỉnh, bổ sung nhiệm vụ của DQTV; quy định DQTV thường trực là một trong những thành phần của DQTV, không luân phiên trong dân quân cơ động. Bổ sung quy định lồng ghép đăng ký công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV với đăng ký nghĩa vụ quân sự. Bổ sung quy định đối tượng miễn, hoãn, thôi thực hiện nghĩa vụ tham gia DQTV. Bổ sung quy định hệ thống chỉ huy DQTV. Quy định trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, tình trạng chiến tranh chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã do sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam đảm nhiệm. Quy định phó chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã là người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Dự thảo luật cũng bổ sung chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với dân quân thường trực; phụ cấp đặc thù đi biển; bảo đảm tiền ăn (Luật DQTV hiện hành quy định là hỗ trợ tiền ăn). Điều chỉnh, bổ sung các quy định về sử dụng ngân sách, kinh phí chi cho DQTV. Ngoài ra, dự thảo luật còn luật hóa một số quy định về điều kiện tổ chức tự vệ trong doanh nghiệp và đào tạo, bồi dưỡng chỉ huy trưởng, phó chỉ huy trưởng ban CHQS cấp xã của một số văn bản dưới luật để nâng cao hiệu lực pháp lý. Dự thảo luật xin ý kiến Quốc hội về vấn đề phụ cấp đặc thù đi biển đối với DQTV khi làm nhiệm vụ trên biển; bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với dân quân thường trực trên địa bàn biên giới ven biển, đảo, trọng điểm về quốc phòng... Đồng thời, sửa đổi, bổ sung hoặc bỏ một số quy định của Luật DQTV năm 2009 không còn phù hợp với thực tiễn.
Thiếu tướng PHẠM QUANG NGÂN
Cục trưởng Cục Dân quân tự vệ, Bộ Tổng Tham mưu
Theo Quân đội nhân dân
Dân quân tự vệ Việt Nam dẫn tin.
Nội dung chính
