Bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn có nguy hiểm không?

Bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn thường lành tính. Tuy nhiên, người nhiễm sán sẽ gặp nguy hiểm nếu ấu trùng sán lợn tấn công vào não và mắt.

Ăn các loại thịt nhiễm sán có khả năng cao bị nhiễm sán lợn

Nhiễm sán lợn nguy hiểm đến mức nào?

Theo các bác sĩ Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, việc mắc sán dây, ấu trùng sán lợn liên quan đến tập quán ăn uống, ăn phải thịt lợn sống hay chưa chín có chứa các nang sán (lợn gạo), ăn thịt lợn chưa nấu chín.

Bệnh ấu trùng sán lợn là khi người ăn phải trứng sán dây lợn nhiễm trong thức ăn. Sau khi ăn hay nuốt phải trứng sán, trứng vào dạ dày, nở ra ấu trùng. Ấu trùng đến ruột non, xuyên qua thành ống tiêu hóa vào máu và di chuyển đến ký sinh tại các cơ vân, não, mắt…

Ấu trùng sán theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa nang. Tùy thuộc vào vị trí ký sinh của nang sán mà có những biểu hiện khác nhau. Nếu nang sán nằm trong cơ sẽ thấy có những u nhỏ, chắc, kích thước khoảng 1-2 cm, di động dễ, không ngứa, không đau, nằm ở vị trí cơ vân, không ở trên đường đi của hạch bạch huyết. Nếu nang sán nằm trong não, người bệnh có thể bị động kinh, liệt tay, chân hay liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ hoặc đau đầu dữ dội. Nếu nang sán nằm trong mắt có thể gây tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.

Trường hợp bệnh sán trưởng thành ở ruột, khi đến dạ dày, ấu trùng sán sẽ thoát nang và bám dính vào ruột non rồi phát triển thành sán dây trưởng thành.

Sán dây trưởng thành phát triển dần bằng cách nẩy chồi, sinh đốt mới từ cổ, tạo ra hàng nghìn đốt sán mới, mỗi đốt có khoảng 50.000 trứng, kéo dài chiều dài của sán trưởng thành lên tới 2-12 m, chúng ký sinh trong ruột non nhiều năm.

Bệnh sán dây trưởng thành thường không biểu hiện rõ rệt. Người bệnh thường xuyên có cảm giác khó chịu, bứt rứt, có những đốt sán tự rụng theo phân ra ngoài (đốt sán là những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như xơ mít, đầu sán phẳng), một số trường hợp phát hiện thấy có trứng sán trong phân.

Do nhiễm sán thường không có dấu hiệu, triệu chứng điển hình, không sốt… nên người bệnh không đi khám và điều trị, để nhiễm sán dài ngày và hậu quả là suy giảm thể lực, rối loạn tiêu hóa, lâu năm trở nên gầy mòn.

Phòng và điều trị bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn thế nào?

Bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn gặp ở nhiều nơi trên thế giới, người mắc bệnh thường liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn chưa nấu chín. Ở Việt Nam, bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh, thành phố.

Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, theo số liệu báo cáo của các cơ sở điều trị, đến nay có ít nhất 55 tỉnh, thành phố có trường hợp bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn.

Các bác sĩ đưa ra lời khuyên, nếu nghi ngờ mình và người thân có thể bị mắc sán dây, ấu trùng sán lợn, hãy đến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, Viện Sốt rét ký sinh trùng côn trùng Trung ương và các bệnh viện chuyên khoa để được tư vấn và làm các xét nghiệm cần thiết.

Để biết xem có phải mắc bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn hay không, cần dựa vào các biểu hiện triệu chứng bệnh như: Đi ngoài ra đốt sán, rối loạn tiêu hóa, đau bụng kéo dài…; và các xét nghiệm.

Việc chẩn đoán hiện tại có đang mắc bệnh ấu trùng sán lợn hay không cần dựa vào nhiều yếu tố vì xét nghiệm ELISA kháng thể dương tính có thể do đã bị nhiễm bệnh trước đó. Vì vậy, việc chẩn đoán chính xác nguồn lây truyền, đường lây cần có các điều tra, đánh giá dịch tễ cẩn thận, rõ ràng, chính xác đảm bảo khách quan dựa trên các bằng chứng khoa học.

Cũng theo Cục Y tế dự phòng, khi không may mắc bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn, người bệnh không nên quá lo lắng, vì bệnh được điều trị khỏi bằng các thuốc Praziquantel, Niclosamide và Albendazole. Người nhiễm sán trưởng thành chỉ cần uống thuốc 1 ngày là khỏi. Với người nhiễm ấu trùng sán thì cần điều trị dài ngày hơn, thường 2 tuần nhưng có thể kéo dài 4-5 đợt, mỗi đợt 21 ngày.

Tuy nhiên, phác đồ điều trị sán lợn chỉ áp dụng từ bệnh viện tuyến huyện trở lên, do đó người dân không tự ý mua thuốc về dùng. Người bệnh cũng không nên điều trị bằng Đông y, thuốc nam hoặc các thuốc cổ điển, vì dễ gây biến chứng nguy hiểm.

Để chủ động phòng bệnh sán dây và ấu trùng sán lợn, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân: Thực hiện ăn chín, uống chín, ăn các thức ăn đã được nấu chín kỹ, chế biến hợp vệ sinh. Thông thường, ấu trùng sán lợn sẽ chết khi được đun nấu ở nhiệt độ 75 độ C trong vòng 5 phút hoặc đun sôi trong vòng 2 phút.

Không sử dụng thịt lợn ốm để chế biến thực phẩm. Không ăn thịt lợn tái, chưa nấu chín, nem chua sống, (nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành), rau sống không đảm bảo vệ sinh (nguy cơ mắc bệnh ấu trùng sán lợn). Quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán dây lợn trưởng thành. Sử dụng hố xí hợp vệ sinh. Không nuôi lợn thả rông.

Người có sán trưởng thành trong ruột phải được điều trị, không phóng uế bừa bãi.

BT (tổng hợp)

Theo Báo chính phủ .

Dân quân tự vệ Việt Nam đưa tin / Báo dân quân tự vệ Việt Nam .

Nội dung chính